Ngày 23/6, TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh mở phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ kiện hành chính về việc “Khiếu kiện hành vi hành chính và quyết định hành chính về lĩnh vực xây dựng”, giữa nguyên đơn là bà Hà Thị Mai Lan (SN 1976), bị đơn UBND TP Long Xuyên. Đồng thời xem xét kháng nghị của Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) tỉnh An Giang liên quan vụ kiện này.

Bà Hà Thị Mai Lan tiếp tục được tuyên thắng kiện trong phiên xử phúc thẩm.

Theo hồ sơ vụ kiện, bà Hà Thị Mai Lan được UBND TP Long Xuyên cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số CH03165 ngày 13/7/2018 với diện tích 31,6m2. Ngày 16/3/2020, bà Lan có gửi hồ sơ xin phép xây dựng có thời hạn hàng rào nhưng UBND TP Long Xuyên và Phòng QLĐT (trực thuộc UBND thành phố này) không cấp giấy phép.

Sau nhiều lần bị từ chối cấp phép, cũng như khiếu nại không được, bà Lan đã kiện ra TAND tỉnh An Giang. Theo đơn kiện, bà Lan yêu cầu tòa án buộc UBND TP Long Xuyên cấp giấy phép xây dựng có thời hạn hàng rào tại thửa đất số 238, tờ bản đồ số 25, tại đường Lê Triệu Kiết, khóm Bình Long 1, phường Mỹ Bình.

Đồng thời, yêu cầu tòa án hủy 2 quyết định hành chính là Công văn số 468/ĐT-XD ngày 6/4/2020 của Phòng QLĐT và Công văn 754/ĐT-XD ngày 15/6/2020 của Trưởng phòng QLĐT của TP Long Xuyên về việc từ chối cấp giấy phép xây dựng có thời hạn hàng rào.

Tháng 3/2021, TAND tỉnh An Giang xét xử sơ thẩm, tuyên chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của bà Lan, tuyên xử hành vi không cấp phép xây dựng có thời hạn của UBND TP Long Xuyên là trái pháp luật, từ đó tuyên hủy Công văn số 468 của Phòng QLĐT và công văn 754 của Trưởng phòng QLĐT TP Long Xuyên và tuyên buộc UBND TP Long Xuyên cấp giấy phép xây dựng có thời hạn hàng rào tại thửa đất của bà Lan.

Không đồng ý với phán quyết của tòa An Giang, UBND TP Long Xuyên đã có đơn kháng cáo và Viện trưởng VKSND tỉnh An Giang kháng nghị bản án sơ thẩm lên tòa cấp cao để xử phúc thẩm.

HĐXX chỉ ra nhiều vi phạm trong việc ban hành các văn bản hành chính của UBND TP Long Xuyên.

Tại phiên tòa phúc thẩm, đại diện Phòng QLĐT của UBND TP Long Xuyên viện dẫn Quyết định 2363 ngày 15/11/2013 của UBND tỉnh An Giang để lập luận rằng phần đất của bà Lan nằm trong quy hoạch nên không được cấp phép.

Hội đồng xét xử (HĐXX) nhận định: Quyết định 2363 áp dụng trong khung quy hoạch 5 năm, được phép kéo dài thêm 1 năm. Tính tới thời điểm bà Lan xin phép là năm 2020 thì Quyết định 2363 không còn được áp dụng. Bản án sơ thẩm viện dẫn Điều 94 Luật Xây dựng 2014 thì bà Lan đủ điều kiện được cấp phép xây dựng có thời hạn là có căn cứ.

Chủ tọa phiên tòa còn chỉ ra rằng: Công văn 468 của Phòng QLĐT và Công văn 754 do Trưởng phòng QLĐT TP Long Xuyên ký, thể hiện hành vi từ chối cấp giấy phép xây dựng có thời hạn để trả lời giải quyết khiếu nại của bà Lan mà không ban hành một quyết định là trái quy định, hơn thế nữa Trưởng phòng của cơ quan chuyên môn này chưa được UBND TP Long Xuyên ký văn bản ủy quyền, nếu có thì khi ký phải thể hiện nội dung thừa ủy quyền.

Đại diện bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người bị kiện thừa nhận rằng: Thực tế, về quản lý hành chính tại địa phương thì UBND TP Long Xuyên không có văn bản uỷ quyền cho Trưởng phòng Quản lý để giải quyết khiếu nại cho người dân. Chính vì vậy, tòa cũng không xem xét công văn 754, vì công văn này ban hành không đúng thẩm quyền, không có căn cứ. Do đó, bản án sơ thẩm xác định hành vi là vi phạm hành chính là đúng.

Trong phần kháng nghị của VKSND, Kiểm sát viên cho rằng bản thiết kế thể hiện bà Lan xin cấp phép xây dựng nhà ở cấp 4, tuy nhiên tòa cũng bác bỏ lập luận này vì không có căn cứ. HĐXX cấp phúc thẩm còn nhận định, về phần tuyên án cụ thể của tòa án cấp sơ thẩm nhận thấy toà án có một phần quyết định tuyên buộc UBND TP Long Xuyên thực hiện hành vi hành chính cụ thể là cấp phép xây dựng tạm thời cho bà Lan được xây dựng hàng rào trên phần đất 31,6m2 là không đúng quy định pháp luật.

Theo HĐXX, trường hợp hành vi hành chính là trái pháp luật thì toà án chỉ tuyên buộc người bị kiện thực hiện hành vi công vụ đúng theo quy định pháp luật, chứ không tuyên hành vi cụ thể. Do đó, đề nghị của kiểm sát viên và kháng nghị của Viện trưởng VKSND tỉnh An Giang có một phần có căn cứ.

Từ những căn cứ nêu trên, HĐXX phúc thẩm không chấp nhận yêu cầu kháng cáo của UBND TP Long Xuyên, chấp nhận một phần kháng nghị phúc thẩm của Viện trưởng VKSND tỉnh An Giang, sửa bản án sơ thẩm. Đồng thời, tuyên chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của bà Hà Thị Mai Lan, buộc UBND TP Long Xuyên thực hiện công vụ theo đúng quy định của pháp luật.

Thái Cường