Quá trình điều tra mở rộng vụ án “Thao túng thị trường chứng khoán” xảy ra tại Công ty CP Tập đoàn FLC, Công ty CP Chứng khoản BOS và các công ty liên quan, cơ quan CSĐT có căn cứ xác định ngoài hành vi phạm tội đã bị khởi tố thì các bị can: Trịnh Văn Quyết, Trịnh Thị Minh Huế, Trịnh Thị Thúy Nga, Hương Trần Kiều Dung còn có hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
Cụ thể, từ năm 2014 đến năm 2016 nhóm đối tượng trên làm thủ tục tăng vốn điều lệ khống từ 1,5 tỷ đồng lên 4.300 tỷ đồng tương ứng với 430 triệu cổ phần của Công ty CP Xây dựng Faros và khi được niêm yết 430 triệu cổ phiếu ROS trên sàn chứng khoán, đã bán chiếm đoạt tiền của các nhà đầu tư.
Bước đầu xác định, tính đến ngày 24/02/2021, Trịnh Văn Quyết đã chỉ đạo Trịnh Thị Minh Huế bán toàn bộ cổ phiếu ROS mang tên Trịnh Văn Quyết và cổ phiếu ROS mang tên 05 cá nhân khác (do Quyết nhờ dựng tên), thu được tổng cộng 6.412.480.399.700 đồng và rút tiền mặt để chiếm đoạt.
Bị can Trịnh Văn Quyết vừa bị khởi tố bổ sung tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”
Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường- Trưởng văn phòng luật sư Chính Pháp nhận định, với tội danh mới bị khởi tố, ông Trịnh Văn Quyết và các đồng phạm sẽ phải đối mặt với khung hình phạt có mức án là 20 năm tù hoặc tù chung thân
Theo cáo buộc, số tiền mà ông Trịnh Văn Quyết và các đồng phạm chiếm đoạt của những người bị hại là hàng ngàn tỷ đồng nên hình phạt mà các bị can phải đối mặt sẽ rất nghiêm khắc.
Pháp luật quy định, cơ quan điều tra có quyền ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can nhưng cũng có trách nhiệm phải thu thập các tài liệu chứng cứ theo trình tự, thủ tục luật định để chứng minh tội phạm. Theo đó, để chứng minh ông Trịnh Văn Quyết và các đồng phạm phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì cơ quan điều tra cần phải chứng minh các bị can đã có thủ đoạn gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản của các nhà đầu tư.
Cơ quan điều tra cần chứng minh các bị can đã đưa ra những thông tin gian dối, thông tin sai sự thật hoặc có những thủ đoạn khác khiến cho người bị hại hiểu lầm về bản chất của giao dịch, của hoạt động đầu tư để trao tài sản cho các bị can. Từ đó, các bị can chiếm đoạt, không trả lại tài sản cho người bị hại.
Có hai vấn đề quan trọng mà cơ quan điều tra có nghĩa vụ phải chứng minh để buộc tội đối với các bị can đó là thủ đoạn gian dối và mục đích chiếm đoạt tài sản. Thủ đoạn gian dối phải thể hiện bằng hành vi gian dối, hành vi đưa tin sai sự thật làm cho người bị hại hiểu lầm, tin tưởng rồi trao tài sản.
Vấn đề thứ hai là yếu tố chiếm đoạt tài sản. Chiếm đoạt tài sản thể hiện thông qua hành vi nhận tài sản của người bị hại rồi không trả lại người bị hại, đã biến tài sản của người bị hại thành tài sản của mình. Vấn đề này cơ quan tố tụng có trách nhiệm phải chứng minh bằng những chứng cứ khách quan và phải thu thập theo trình tự thủ tục luật định.
Cơ quan điều tra cũng có trách nhiệm làm rõ số tiền cụ thể mà từng người bị hại đã bị chiếm đoạt, thời điểm chiếm đoạt, phương thức thủ đoạn chiếm đoạt. Đặc biệt là thủ đoạn gian dối với mục đích chiếm đoạt tài sản do ai thực hiện, thực hiện từ khi nào, bằng phương pháp nào. Trong vụ án có đồng phạm thì cơ quan điều tra cũng cần thu thập các tài liệu chứng cứ để chứng minh có sự bàn bạc, thỏa thuận, thống nhất ý chí của các bị can trong việc thực hiện hành vi phạm tội.
“Thời điểm này còn quá sớm để nói về hình phạt đối với các bị can. Trường hợp các bị can bị cơ quan điều tra kết luận là đã thực hiện hành vi phạm tội, bị đề nghị truy tố và viện kiểm sát ban hành cáo trạng thì tòa án sẽ tiến hành xét xử vụ án hình sự.
Nếu kết quả tranh tụng công khai tại phiên tòa cho thấy các bị cáo đã thực hiện hành vi phạm tội, lời khai của họ phù hợp với các tài liệu chứng cứ mà cơ quan điều tra đã thu thập hợp pháp và được làm sáng tỏ tại phiên tòa thì tòa án có thể ban hành bản án hình sự kết tội đối với họ”, Ts.Ls Cường phân tích.
Theo Ts.Ls Đặng Văn Cường, tội danh mà Trịnh Văn Quyết vừa bị khởi tố có hình phạt rất nghiêm khắc
Cũng theo luật sư Cường, trường hợp các đối tượng bị kết án về hai tội danh là tội “Thao túng thị trường chứng khoán” và tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và đều là mức hình phạt tù có thời hạn thì tòa án sẽ tổng hợp hình phạt theo nguyên tắc hình phạt chung. Tổng cộng của các tội danh nhưng không quá 30 năm tù.
Nếu người nào bị kết án về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” với mức hình phạt cao nhất là tù chung thân thì hình phạt chung của nhiều tội danh sẽ là tù chung thân. Chỉ có tòa án mới có thẩm quyền xác định các bị cáo có tội hay không, khi đó vấn đề hình phạt mới được đặt ra.
Đây là một vụ án rất phức tạp, liên quan đến nhiều bị can, nhiều người liên quan và rất nhiều người bị hại. Các tài liệu chứng cứ để chứng minh thủ đoạn gian dối của các bị can là rất phức tạp, có thể còn những quan điểm khác nhau.
Bởi vậy cơ quan điều tra sẽ tiếp tục điều tra làm rõ vụ việc, thu thập các tài liệu chứng cứ để chứng minh bản chất khách quan của sự việc. Từ đó có căn cứ để kiến nghị với các cơ quan áp dụng pháp luật đảm bảo công bằng đối với các bị cáo, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của nhà nước, của các tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật.
Trong vụ án này, có rất nhiều cán bộ, công nhân viên, các cổ đông, các nhà đầu tư có liên quan đến vụ án. Cơ quan điều tra sẽ làm rõ nhận thức, hành vi, vai trò của từng người để đánh giá, phân loại, xác định ai là bị can, ai là bị hại, ai là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan.
Nếu có căn cứ chứng minh những thành viên góp vốn, những người tham gia quản lý điều hành doanh nghiệp đã có hành vi vi phạm pháp luật đến mức phải xử lý hình sự thì cơ quan điều tra sẽ tiếp tục mở rộng điều tra, xử lý đối với những người này.
Đối với các bị can bị xác định là thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì cơ quan điều tra cũng sẽ làm rõ số tiền bị chiếm đoạt là bao nhiêu; phương thức thủ đoạn là gì; hiện nay số tiền chiếm đoạt đang ở đâu; ai là người quản lý sử dụng; có hành vi rửa tiền hay không; có hành vi che giấu, không tố giác tội phạm hay không để xử lý triệt để đối với vụ án này.
Ngoài ra sẽ làm rõ danh tính của từng người bị hại, số tiền mà người bị hại bị chiếm đoạt và xác định trách nhiệm dân sự trong vụ án hình sự. Về nguyên tắc thì bị can, bị cáo chiếm đoạt tài sản, phải có nghĩa vụ bồi thường, khắc phục hậu quả. Những tài sản do phạm tội mà có đều bị truy thu phải thu hồi để trả lại cho người bị hại.
“Đây là vụ án phức tạp, liên quan đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, liên quan đến nhiều người, nhiều cơ quan tổ chức. Cơ quan điều tra sẽ thận trọng xem xét đánh giá, xác định bản chất của vụ án, làm rõ vai trò, trách nhiệm của từng cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan để xử lý theo quy định pháp luật”, Ts.Ls Cường chia sẻ.