1. Bệnh đậu mùa khỉ lây lan như thế nào?
Căn bệnh mới đang gây xôn xao khắp thế giới là bệnh đậu mùa khỉ vì bệnh đậu mùa khỉ được báo cáo có tỷ lệ tử vong là 3-6%.
Bệnh đậu mùa khỉ là một bệnh do nhiễm virus đậu mùa ở người, xuất phát từ cùng họ với virus đậu mùa. Trên thực tế, các triệu chứng khá giống với bệnh đậu mùa bao gồm sốt, nhức đầu, đau cơ, ớn lạnh, các triệu chứng cảm lạnh (chẳng hạn như ho hoặc đau họng).
Bệnh đậu mùa khỉ chủ yếu lây lan qua tiếp xúc thân thể gần gũi giữa người với người, mặc dù bệnh này cũng có thể lây từ người mang thai sang thai nhi qua nhau thai và khi một người chạm vào quần áo và các vật dụng khác bị ô nhiễm. Các triệu chứng của nhiễm trùng đậu mùa khỉ bao gồm sốt, đau cơ và phát ban hoặc mụn nước giống thủy đậu.
Các triệu chứng cũng đi kèm với sốt phát ban xuất hiện thành mụn nước trên mặt, bộ phận sinh dục, ngực và lưng, bàn tay và bàn chân. Một số người cũng bị lở loét rất đau trong miệng hoặc bên trong hậu môn. Đối với hầu hết mọi người, bệnh thường khỏi trong vòng hai đến ba tuần nhưng cũng có thể gây biến chứng nặng dẫn tới tử vong…
Bệnh đậu mùa khỉ có thể lây lan khi tiếp xúc da kề da khi quan hệ tình dục.
Bệnh đậu mùa khỉ lây lan qua tiếp xúc trực tiếp da kề da và thậm chí là tiếp xúc gián tiếp với người hoặc động vật bị nhiễm bệnh. Nếu tiếp xúc trực tiếp với chất dịch cơ thể, máu hoặc mủ từ vết loét của người đã mắc bệnh đậu mùa khỉ cũng sẽ có khả năng bị nhiễm bệnh. Nó cũng có thể lây lan qua các giọt đường hô hấp lớn (chẳng hạn như ho và hắt hơi).
Việc tiếp xúc không được bảo vệ với đồ dùng của người bị bệnh (đồ dùng cá nhân, quần áo, ga trải giường, khăn tắm…) cũng có thể khiến bạn tiếp xúc với virus đậu mùa khỉ. Các virus có thể tồn tại trên bề mặt trong một thời gian dài, đôi khi lên đến vài tuần.
Bệnh đậu mùa khỉ có thể lây lan khi tiếp xúc da kề da khi quan hệ tình dục, bao gồm hôn, chạm, miệng và quan hệ tình dục với người có triệu chứng. Tránh tiếp xúc gần với bất kỳ ai có triệu chứng.
Theo nghiên cứu, 95% ca nhiễm bệnh đậu mùa khỉ cho đến nay đều lây lan do quan hệ tình dục. Khoảng 95% số người trong nghiên cứu bị phát ban, chủ yếu xuất hiện trên bộ phận sinh dục. Khoảng 41% bị lở loét bên trong cơ thể (bao gồm cả ở hậu môn hoặc miệng). Nghiên cứu cũng tiết lộ rằng virus đậu mùa khỉ được tìm thấy trong hơn 90% mẫu tinh dịch. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu vẫn chưa biết liệu virus có lây nhiễm trong tinh dịch hay không.
2. Bệnh đậu mùa khỉ không chỉ liên quan đến quan hệ tình dục đồng giới
Một số trường hợp đã được xác định thông qua các phòng khám sức khỏe tình dục trong cộng đồng những người đồng tính nam, song tính và những người đàn ông khác có quan hệ tình dục đồng giới.
Điều quan trọng cần lưu ý là nguy cơ mắc bệnh đậu mùa khỉ không chỉ giới hạn ở nam giới có quan hệ tình dục đồng giới mà bất kỳ ai tiếp xúc gần với người bị lây nhiễm đều có nguy cơ mắc bệnh. Tiếp xúc gần với người mắc bệnh đều có thể mắc bệnh đậu mùa khỉ, bao gồm trẻ em, người mang thai và những người có hệ miễn dịch kém.
3. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo người quan hệ tình dục đồng giới hạn chế bạn tình
Người đứng đầu Tổ chức Y tế thế giới – ông Tedros Adhanom Ghebreyesus đã lưu ý: “Những người đàn ông quan hệ tình dục đồng giới tạm thời hạn chế số lượng bạn tình khi các trường hợp mắc bệnh đậu khỉ gia tăng trong cộng đồng của họ”.
Đây là thông điệp từ cơ quan y tế toàn cầu vài ngày sau khi cơ quan này nâng mức cảnh báo về mối đe dọa đối với dịch đậu mùa khỉ. Tổng Giám đốc WHO đã cho biết 98% trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ ở những người đàn ông có quan hệ tình dục đồng giới.
Kể từ khi đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ lần đầu tiên được WHO báo cáo vào tháng 5 vừa qua, lĩnh vực y tế công cộng đã tìm cách tiếp cận với các nhóm đối tượng có nguy cơ lây truyền cao như nam giới quan hệ tình dục đồng giới, bao gồm cả nam giới đồng tính và lưỡng tính và mong muốn không kỳ thị hoặc tạo ấn tượng rằng bệnh đậu mùa khỉ chỉ ảnh hưởng đến những người đàn ông quan hệ tình dục đồng giới.
Trong hướng dẫn gửi thông điệp sức khỏe cộng đồng về bệnh đậu mùa khỉ cho nam giới đồng tính và lưỡng tính, WHO cho biết, điều quan trọng là phải cung cấp cho mọi người các công cụ để bảo vệ bản thân và những người khác.
4. Phòng tránh bệnh đậu mùa khỉ trong quan hệ tình dục
Sử dụng bao cao su là cần thiết khi tham gia vào các hoạt động tình dục để phòng bệnh đậu mùa khỉ. Ảnh minh họa
Tình dục an toàn là bắt buộc. Các biện pháp an toàn thích hợp có thể làm giảm sự lây lan của bệnh nhiễm trùng này.
Hiện tại, chúng ta biết rằng do da kề da làm tăng khả năng mắc bệnh đậu mùa ở khỉ, nên quan hệ tình dục với người bị bệnh cũng là nguyên nhân lây truyền bệnh. Đó là lý do tại sao điều cần thiết là sử dụng các biện pháp bảo vệ như bao cao su và miếng dán nha khoa khi tham gia vào các hoạt động tình dục.
Không quan hệ tình dục khi đã được chẩn đoán mắc bệnh đậu mùa khỉ.
WHO cũng đã cảnh báo không nên thay đổi đối tác tình dục vì điều đó làm tăng khả năng phơi nhiễm của bạn với căn bệnh này.
Các biện pháp khác:
- Tiêm vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ có thể bảo vệ khoảng 85% khỏi nhiễm trùng. Nếu được tiêm từ 4 đến 14 ngày sau khi tiếp xúc với bệnh đậu mùa khỉ, vaccine có thể làm giảm các triệu chứng của bệnh.
- Tiếp tục sử dụng khẩu trang.
- Vệ sinh tay trước khi chạm vào mặt hoặc ăn bất cứ thứ gì.
- Giặt quần áo và túi xách.
- Nếu đang chăm sóc cho một người được chẩn đoán mắc bệnh đậu mùa khỉ, cần thực hiện mọi biện pháp phòng ngừa.