Dưới sự chỉ đạo của đại tá Nguyễn Hải Đăng, Phó giám đốc, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lai Châu, Phòng CSHS cùng với sự hỗ trợ của các đơn vị nghiệp vụ đã điều tra, vén màn bí ẩn, làm rõ vụ án cách đây hàng chục năm.
Bộ xương người trong hang sâu
Đầu tháng 7, khi lên rừng, những người dân ở bản Hồng Quảng 2, xã Pa Khóa, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu phát hiện miệng hang nhỏ nằm khuất sau những tán cây rừng rậm rạp.
Lối vào cửa hang gần như bị bịt kín bởi dây leo, những cây rừng mọc um tùm che phủ. Khu vực hang núi nằm sâu trong rừng, ở vị trí gần như cheo leo trên vách dãy núi hiểm trở nhất. Chính vì vậy, dù sống nhiều năm ở đây, ít người dân trong bản đặt chân lên tới đỉnh núi này.
Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Lai Châu họp chuyên án.
Khi miệng hang được phát lộ, một số người dân đã đốt đuốc bò vào phía trong. Hang sâu lại nhỏ nên ẩm thấp. Càng đi sâu vào bên trong, khí lạnh càng bủa vây khiến không ít người rùng mình nghi ngại. Đang đi bỗng nhiên một người dân giẫm vào vật cứng nhưng khá giòn phía dưới chân.
Đưa bó đuốc soi xuống phía dưới, người này tá hỏa khi phát hiện đó là mẩu xương ống tay của người. Vài bó đuốc chụm lại soi phát lộ một bộ xương người không còn nguyên vẹn nằm dưới sàn hang đá lạnh lẽo, khiến những người dân hoảng sợ bỏ chạy ra ngoài. Tin tức phát hiện bộ xương người trong hang đá đã nhanh chóng được người dân bản cấp báo đến cơ quan công an.
Ngày 11/7, sau khi tiếp nhận đơn trình báo và đề nghị làm rõ vụ việc phát hiện bộ xương người trong hang đá của người dân bản Hồng Hoảng 2, xã Pa Khóa, Phòng CSHS Công an tỉnh Lai Châu chủ trì phối hợp với các phòng nghiệp vụ, Công an huyện Sìn Hồ cùng các lực lượng chức năng khám nghiệm hiện trường.
Miệng hang được che lấp bởi cây rừng khiến 30 năm sau tội ác của hai kẻ sát nhân mới bị phát hiện.
Thượng tá Vũ Tiến Văn, Trưởng phòng CSHS, nhớ lại quá trình khám nghiệm hiện trường, Cơ quan Công an phát hiện thu giữ chiếc áo phông cộc tay, cổ tròn màu xanh có nhiều vết rách. Trên nền hang đá lộ một phần xương, hiện trường còn nguyên vẹn, không bị xáo trộn. Kiểm tra trên nền hang tại các hẻm có đất đá trôi xuống có một số mảnh xương, răng người và có dấu hiệu tử thi bị đất đá chôn lấp.
Cơ quan CSĐT đã ra Quyết định khai quật ở những vị trí có đất đá vùi lấp trong hang để thu thập những phần còn lại của tử thi và những tài liệu, chứng cứ có liên quan. Cơ quan Công an phát hiện một xương hộp sọ, trên xương hộp sọ tại vùng chẩm có vết nứt vỡ, mảnh xương rời lún sâu vào bên trong, kích thước dài 3,5 cm, rộng 0,7 cm, bờ mép nham nhở, chiều nằm ngang so với trục cơ thể.
Vùng thái dương trái có vết lún vỡ, nhiều mảnh xương rời. Ngoài ra, quá trình khai quật, Cơ quan Công an còn phát hiện một số xương cánh tay, xương cẳng tay, răng và một số xương sườn, xương cụt nằm bên trong áo phông cộc tay đang trong quá trình phân hủy không xác định được dấu vết tác động tổn thương. Đào sâu xuống phía dưới kéo dài khoảng 12 m, Cơ quan CSĐT phát hiện đoạn xương đùi, không xác định được dấu hiệu bị tác động tổn thương.
Căn cứ kết quả khám nghiệm hiện trường, khai quật khám nghiệm tử thi và tài liệu ban đầu thu thập được, Đại tá Phạm Hải Đăng khẳng định: Đây là vụ án hình sự có tính chất đặc biệt nghiêm trọng. Bộ xương khô trên là của nạn nhân đã bị kẻ nào đó nhẫn tâm sát hại. Ngày 13/7, Ban Giám đốc Công an tỉnh Lai Châu đã chỉ đạo ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự và xác lập Chuyên án truy xét dưới sự chỉ đạo trực tiếp, toàn diện của đại tá Phạm Hải Đăng làm Trưởng ban chuyên án.
Tội ác trên đỉnh núi cao
Căn cứ các tài liệu thu thập trong quá trình điều tra, xác minh vụ án, các kết luận của các cơ quan giám định Viện Pháp y Quốc gia thuộc Bộ Y tế; Viện Khoa học hình sự Bộ Công an, các ý kiến đánh giá chuyên môn, pháp luật, nghiệp vụ của các điều tra viên, trinh sát viên cao cấp của Cục Cảnh sát hình sự Bộ Công an… Phòng CSHS xác định nạn nhân của vụ án là Phàn A Tải (SN 1973, nơi ĐKTT trước khi bị sát hại, tại bản Chu Lìn, xã Giang Ma, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu).
Cơ quan Cảnh sát điều tra khám nghiệm hiện trường khu vực ngoài cửa hang.
Ban Chuyên án đã chỉ đạo rà soát, dựng các đối tượng có tiền án, tiền sự về các tội xâm phạm nhân thân, sức khỏe, tội phạm về ma túy, các đối tượng nghi có mâu thuẫn với nạn nhân tại thời điểm gây án. Qua những biện pháp nghiệp vụ đã xác định được khoảng 10 đối tượng nghi vấn. Từ những tài liệu thu thập được, Ban chuyên án xác định tập trung vào nhóm đối tượng nghi vấn có quan hệ quen biết, mâu thuẫn với nạn nhân, đặc biệt là các đối tượng có tiếp xúc với nạn nhân và có nương ở xung quanh khu vực hiện trường phát hiện tử thi.
Qua công tác phát động phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ, nhiều thông tin quý giá được người dân cung cấp tới Cơ quan Công an trong cuộc họp dân bản Hồng Quảng 2. Và căn cứ vào các tài liệu thu thập được, Ban chuyên án xác định Phàn A Chải (SN 1959) và Lày Thị Hoan (SN 1963) là vợ của Chải, cùng trú tại bản Hồng Quảng 2, xã Pa Khóa, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu là 2 đối tượng có những biểu hiện bất minh nhất trong thời điểm vụ án xảy ra. Ngày 14/8, Ban chuyên án quyết định triệu tập 2 đối tượng trên lên Cơ quan CSĐT để đấu tranh làm rõ vụ án.
“Khi mới được đưa về trụ sở Cơ quan Công an, Phàn A Chải và Lày Thị Hoan tỏ ra rất bình tĩnh, luôn miệng nói không biết, không nhớ gì cả. Tuy nhiên, với những chứng cứ lần lượt được Cơ quan CSĐT đưa ra, 2 đối tượng đã phải thừa nhận hành vi tàn ác của mình, khi ra tay sát hại nạn nhân”, thượng tá Vũ Tiến Văn cho biết.
Trong căn phòng hỏi cung của Phòng CSHS, trước các điều tra viên, đôi bàn tay của Phan A Chải đen đúa đan chặt vào nhau, đối tượng mắt cúi gằm xuống đất, tỏ vẻ hối hận. Chải không thể ngờ sau gần 30 năm gây ra tội ác tày trời, những tưởng tội ác đã bị chôn vùi nhưng cuối cùng Chải vẫn bị cơ quan công an phát hiện.
Ban Chuyên án đi vào trong hang thu thập xương cốt nạn nhân để điều tra làm rõ hung thủ gây án.
Cách đây gần 30 năm, Chải có quen biết với anh Phàn A Tải (SN 1973, trú tại bản Chù Lìn, xã Giang Ma, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu). Cách thời điểm xảy ra vụ án khoảng một tháng, anh Tải có đến nhà Chải xin ngủ nhờ. Trong đêm tối, Tải đã lấy trộm của Chải chiếc đồng hồ đeo tay. Sau khi phát hiện tài sản bị mất khoảng 15 ngày, Chải đi tìm, thì biết chiếc đồng hồ của mình đang được anh Én ở bản Nậm Tăm 2, xã Nậm Tăm, huyện Sìn Hồ đeo. Khi được hỏi, anh Ém nói mua từ Tải, nhưng do anh Én yêu cầu Chải chuộc chiếc đồng hồ với số tiền lớn, nên Chải không chuộc mà đi tìm Tải để yêu cầu trả lại đồng hồ.
Khoảng 5h (ngày tháng, năm Chải không nhớ), Chải cùng vợ là Lày Thị Hoan đi thu hoạch sắn tại nương của gia đình tại khu vực Pẻ Pèng thuộc bản Hồng Quảng 2, xã Pa Khóa, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu. Trước khi đi Chải mang theo con dao tông dài khoảng 50 cm. Hoan mang theo chiếc sọt được đan bằng tre để đựng sắn sau khi thu hoạch. Khi Chải cùng Hoan đi đến lán nương của gia đình, lúc đó khoảng 7h, cả hai thấy anh Tải đang ngủ ở trong lán nương. Thấy vợ chồng Chải đến, thì anh Tải dậy, nên Chải hỏi: “Tại sao mày lấy trộm đồng hồ của tao?”. Tải nói không, nên giữa hai người xảy ra cãi cọ rồi lao vào đánh nhau.
Chải thấy anh Tải lấy trong túi quần ra con dao nhọn bằng kim loại dài khoảng 20 cm để đâm, nên Chải vớ lấy con dao tông mang theo để trong sọt tre đeo ở sau lưng ra chống đỡ. Khi Tải cầm dao lao vào đâm Chải, nhưng Chải tránh được làm Tải chới với gần ngã. Chải thấy vậy liền dùng tay cầm con dao đánh mạnh phần sống dao trúng vào vùng đầu phía sau gáy của Tải làm Tải ngã xuống đất. Chải nhìn thấy máu chảy ra từ phần đầu phía sau gáy và mũi của anh Tải.
Khi anh Tải nằm im dưới đất, Chải tiếp tục dùng phần sống dao đánh, đập liên tiếp vào vùng đầu của anh Tải. Thấy anh Tải không thở và cử động được nữa, nghĩ là anh Tải đã chết nên Chải cầm một tay của anh Tải đặt lên vai của mình, một tay cầm chân anh Tải rồi cõng nạn nhân đi khoảng 200 m về phía hang đá cạnh nương sắn của gia đình rồi ném anh Tải xuống hang sâu. Miệng hang động này cũng được Chải lấy cây che lấp, lâu ngày cây cối mọc um tùm trùm phủ kín miệng hang.
Thời điểm Chải gây tội ác, Lày Thị Hoan có mặt ở hiện trường chứng kiến toàn bộ hành vi giết người của Phàn A Chải. Khi thấy có vết máu của nạn nhân ở gần lán, Lày Thị Hoan dùng chiếc cuốc mang theo lấy đất lấp lên để xóa dấu vết, nhằm che giấu hành vi phạm tội của Phàn A Chải.
Căn cứ kết quả khám nghiệm hiện trường, khai quật khám nghiệm tử thi cùng các tài liệu thu thập được trong quá trình điều tra, Ban Chuyên án đã xác định hành vi của Phàn A Chải đủ yếu tố cấu thành tội Giết người; hành vi của Lày Thị Hoan đủ yếu tố cấu thành Tội che giấu tội phạm có tính chất nghiêm trọng theo quy định của Bộ Luật Hình sự.
Do vụ án đã xảy ra từ 25-30 năm trở lên, đến thời điểm phát hiện, điều tra đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự, đồng thời trong khoảng thời gian này 2 đối tượng không có hành vi phạm tội mới, nên Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lai Châu đã ra quyết định đình chỉ vụ án. Mặc dù vậy, bản án lương tâm mãi đeo đuổi trong tâm trí của Chải và Hoan khiến cả 2 luôn sống trong nỗi ăn năn, ân hận, day dứt.
