Thông báo trên trang chủ của tạp chí Kinh doanh và Biên mậu. (Ảnh: chụp màn hình)Theo quy định tại Khoản 1 và 2 Điều 61, Khoản 1 Điều 66 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012, Chánh Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành 2 Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với tạp chí và người đứng đầu Tạp chí Kinh doanh và Biên mậu Việt Nam.
Trong đó, tạp chí này cũng bị xử phạt với tổng số tiền 70.000.000 đồng đồng thời bị tước quyền sử dụng giấy phép hoạt động báo chí (loại hình điện tử) số 450/GP-BTTTT ngày 8/10/2020 do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp đối với Tạp chí Kinh doanh và Biên mậu Việt Nam trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày Quyết định có hiệu lực. Cơ quan chủ quản yêu cầu Tạp chí Kinh doanh và Biên mậu Việt Nam và Tổng biên tập tạp chí chấp hành nghiêm chỉnh quyết định xử phạt.
Trước đó, Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông đã công bố Kết luận thanh tra số 766/KL-TTra về việc thanh tra đột xuất việc chấp hành quy định của pháp luật về báo chí đối với Tạp chí điện tử Kinh doanh và Biên mậu Việt Nam.
Kết luận thanh tra nhận định: Trong thời kỳ thanh tra, Tạp chí Kinh doanh và Biên mậu Việt Nam đã tích cực thông tin tuyên truyền về pháp luật, hoạt động xuất nhập khẩu, logistic, công tác phòng chống hàng giả, buôn lậu, gian lận thương mại, hoạt động của các tổ chức, doanh nghiệp, góp phần đáp ứng nhu cầu thông tin của bạn đọc và thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội đất nước.
Về công tác xã hội, tạp chí đã vận động, ủng hộ kinh phí, vật tư và tham gia tích cực vào hoạt động phòng chống dịch COVID-19.
Tuy nhiên, Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông đã chỉ rõ 11 điểm tồn tại, hạn chế của tạp chí như sau: Tạp chí đã đăng tải nhiều tin bài không đúng tôn chỉ mục đích được ghi trong Giấy phép hoạt động báo chí (khoảng 28%).
Việc tạp chí chưa thực hiện nghiêm kỷ luật thông tin, đăng tải số lượng lớn bài viết sai tôn chỉ mục đích, quá sa đà vào việc phản ánh các nghi vấn tồn tại trong hoạt động của nhiều tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân trong nhiều lĩnh vực tại nhiều địa phương trên cả nước, nhất là trong thời điểm dịch bệnh COVID-19 vẫn đang tiếp tục diễn biến phức tạp, căng thẳng, nhiều doanh nghiệp, người dân bị ảnh hưởng nặng nề, gặp nhiều khó khăn, đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu lực, hiệu quả, trật tự trong công tác quản lý nhà nước về báo chí, đến hoạt động của nhiều tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân.
Tạp chí đã đăng tải nhiều tin, bài không đúng tôn chỉ mục đích liên quan công tác đấu thầu, mời thầu tại các bộ, ngành, địa phương, nhiều bài viết đặt vấn đề nghi vấn trong quá trình thực hiện đấu thầu, mang tính một chiều, thiếu kiểm chứng, không nêu rõ những vi phạm cụ thể là chưa tuân thủ kỷ luật thông tin, chấp hành không nghiêm chỉ đạo, định hướng thông tin của cơ quan có thẩm quyền.
Tạp chí chưa thực hiện gửi thông báo tới cơ quan quản lý nhà nước về báo chí về việc thay đổi thông tin trong giấy phép về địa điểm trụ sở chính, số điện thoại là chưa thực hiện đúng quy định tại Khoản 1 Điều 20 Luật Báo chí 2016.
Tạp chí không triển khai các chuyên mục “Hoạt động Hiệp hội” và “Ảnh-Clip” trên trang chủ để đăng tải thông tin về hoạt động của cơ quan chủ quản là chưa thực hiện tốt nhiệm vụ cơ quan ngôn luận của Hiệp hội Thương nhân kinh doanh biên mậu Việt Nam, quy định tại điểm 3 Giấy phép số 450/GP-BTTTT ngày 8/10/2020 do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp, chưa thực hiện đúng Đề án Tạp chí điện tử đã được phê duyệt.
Tạp chí đã đăng tải nhiều bài viết trong đó phần cuối bài viết có ghi “Tạp chí sẽ tiếp tục thông tin” hoặc “Tạp chí sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc này” hoặc “Tạp chí sẽ tiếp tục tìm hiểu và thông tin đến bạn đọc”…, tuy nhiên tạp chí không thực hiện các bài viết tiếp tục thông tin đầy đủ đến bạn đọc, gây ra sự tò mò, hoang mang trong dư luận xã hội, làm ảnh hưởng tới hoạt động bình thường của các tổ chức, cá nhân liên quan trong nội dung bài viết.
Tạp chí đã gỡ, xóa nhiều bài viết sau khi đăng tải mà không thông báo rõ ràng, không có lý do xác đáng, thậm chí một số bài viết được hiển thị dưới hình thức bài viết đặt mật khẩu thể hiện quy trình quản lý, kiểm duyệt nội dung chưa chặt chẽ, năng lực người quản lý, biên tập còn hạn chế dẫn tới tâm lý hoài nghi trong dư luận xã hội về tính khách quan, trung thực trong hoạt động báo chí.
Tạp chí đã đăng tải thông tin sai sự thật trong 1 bài viết, vi phạm quy định tại Khoản 8 Điều 9 Luật Báo chí 2016.
[Báo Pháp luật VN bị phạt 325 triệu đồng, đình bản báo điện tử 3 tháng]
Tạp chí thực hiện cải chính thông tin không đúng quy định về tiêu đề, nội dung, vị trí, vi phạm quy định tại điểm a Khoản 3, điểm a, điểm b Khoản 4 Điều 42 Luật Báo chí 2016.
Tạp chí không quản lý, không lưu trữ hồ sơ, tài liệu liên quan đến việc tiếp nhận, giải quyết đơn thư phản ánh về nội dung các bài viết đã đăng trên Tạp chí, gây khó khăn cho việc thực hiện nghĩa vụ của Tạp chí về đăng, phát ý kiến phản hồi của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan theo quy định tại Khoản 2 Điều 43 Luật Báo chí 2016.
Việc tạp chí giao cho trưởng các ban tự chủ động hợp tác với các cộng tác viên và tự chịu trách nhiệm, tự quản lý hoạt động của cộng tác viên, không có quy định về quản lý cộng tác viên, không nắm thông tin về hoạt động của cộng tác viên, dẫn đến tình trạng không quản lý được hoạt động của các cộng tác viên, tiềm ẩn nhiều rủi ro việc lợi dụng danh nghĩa làm việc tại Tạp chí để thực hiện các hành vi vi phạm, gây ảnh hưởng đến hình ảnh của Tạp chí, cơ quan chủ quản và các cơ quan quản lý nhà nước về báo chí. Trách nhiệm thuộc về tổng biên tập và lãnh đạo của tạp chí.
Tạp chí sử dụng 5 phóng viên thử việc quá 1 tháng mà không có giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản là có dấu hiệu vi phạm quy định tại Điều 13, Điều 14 Bộ Luật lao động số 45/2019/QH14.
Kết luận cũng chỉ ra các điểm tồn tại, hạn chế của lãnh đạo Tạp chí Kinh doanh và Biên mậu Việt Nam, đó là:
Hoạt động biên tập, kiểm duyệt tin bài trên tạp chí rất quan trọng, tuy nhiên tổng biên tập không trực tiếp thực hiện nhưng cũng không phân công phụ trách cho phó tổng biên tập mà ủy quyền cho tổng thư ký (trên giấy ủy quyền không ghi thời hạn ủy quyền) cho thấy công tác lãnh đạo, quản lý của tạp chí lỏng lẻo, trong đó có trách nhiệm của người đứng đầu.
Tổng biên tập tạp chí đã ký cấp giấy giới thiệu cho phóng viên thử việc không có hợp đồng lao động với tòa soạn, giấy giới thiệu không ghi tên cấp cho ai, nhiều giấy giới thiệu có nội dung tác nghiệp không đúng tôn chỉ mục đích, cho thấy công tác quản lý, cấp giấy giới thiệu của tạp chí chưa được coi trọng, thiếu chặt chẽ, có nhiều bất cập, sơ hở, chưa thực hiện đúng yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước về báo chí.
Công tác quản lý nhân sự của tạp chí còn nhiều hạn chế, việc quản lý cộng tác viên lỏng lẻo, có nhiều sơ hở, tiềm ẩn nhiều rủi ro việc lợi dụng danh nghĩa làm việc tại cơ quan báo chí để sách nhiễu và thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.
Tổng biên tập tạp chí đã thu lại thẻ nhà báo của hai cá nhân không tiếp tục làm việc tại tạp chí nhưng chưa nộp lại thẻ nhà báo đã thu hồi về Bộ Thông tin và Truyền thông là chưa thực hiện đúng quy định tại điểm c Khoản 5 Điều 28 Luật Báo chí 2016.
Bên cạnh đó, kết luận cho rằng việc cơ quan chủ quản chưa tổ chức hoạt động thanh tra, kiểm tra; không ban hành văn bản chỉ đạo định hướng về hoạt động của tạp chí và không bảo đảm nguồn kinh phí ban đầu, điều kiện cần thiết cho hoạt động của cơ quan báo chí là chưa thực hiện đúng theo quy định tại Điều 15 Luật Báo chí.
Từ các sai phạm trên, Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông đề nghị Hiệp hội Thương nhân kinh doanh biên mậu Việt Nam thực hiện việc đánh giá sự cần thiết, vai trò của tạp chí trong việc thực hiện nhiệm vụ cơ quan ngôn luận của Hiệp hội Thương nhân kinh doanh biên mậu Việt Nam; trong trường hợp hiệp hội không bảo đảm được trách nhiệm đối với tạp chí theo quy định, đề nghị hiệp hội chủ động xem xét việc tiếp tục hoạt động của tạp chí và có văn bản gửi cơ quan chức năng. Hiệp hội cũng cần căn cứ tính chất, mức độ, nguyên nhân sai phạm, chỉ đạo, tổ chức kiểm điểm, xem xét làm rõ trách nhiệm, xử lý nghiêm các thiếu sót của tập thể, cá nhân có liên quan, nhất là trách nhiệm của ban biên tập, người đứng đầu tạp chí…
Hiệp hội Thương nhân kinh doanh biên mậu Việt Nam có trách nhiệm gửi báo cáo kết quả thực hiện về Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông trong thời hạn 90 (chín mươi) ngày kể từ ngày nhận được Kết luận thanh tra.
Thanh tra bộ cũng kiến nghị lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông giao Cục Báo chí và các cơ quan có liên quan rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung hoàn thiện pháp luật về báo chí hiện hành để quy định rõ ràng, cụ thể hơn về các vấn đề: Hoạt động gỡ, xóa tin bài sau khi đã đăng tải; quản lý phóng viên, cộng tác viên; trách nhiệm, quyền hạn của phóng viên, cộng tác viên cơ quan báo chí; hoạt động cấp giấy giới thiệu tác nghiệp; công tác đầu tư, tài chính của cơ quan báo chí để tránh hiện tượng “báo hóa,” “tư nhân hóa” tạp chí.
Kết kuận cũng đề nghị Thanh tra Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội xem xét xử lý hành vi quản lý, sử dụng lao động có dấu hiệu vi phạm quy định tại Điều 13, Điều 14 Bộ Luật Lao động số 45/2019/QH14./.