Đã thành thông lệ, hàng năm, tòa soạn Báo Điện tử VietnamPlus đều tổ chức những chuyến về nguồn để thăm và dâng hương tại các di tích lịch sử. Đây là một hoạt động thiết thực để nhắc nhở mỗi cán bộ, phóng viên về những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tri ân các anh hùng liệt sỹ, từ đó thêm trân trọng, tự hào về nền độc lập, tự do mà chúng ta đang có.
Mỗi chuyến đi giúp mở mang kiến thức và củng cố tinh thần, đạo đức báo chí cách mạng của đội ngũ những người làm Báo Điện tử VietnamPlus.
Năm nay, điểm đến của báo là mảnh đất linh thiêng Côn Đảo, nơi đang lưu giữ dấu tích 113 năm (1862-1975) nếm trải “địa ngục trần gian” của những chiến sỹ cách mạng kiên trung.
Dấu ấn ‘địa ngục trần gian’
Là huyện đảo thuộc tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, cách Thành phố Hồ Chí Minh 230km, Côn Đảo từ xa xưa đã là nơi giam giữ, tra khảo và hành hình hàng vạn tù nhân chính trị.
Nói về Côn Đảo, người đời phải cảm thán rằng: “Nước Côn Lôn được pha bằng máu/ Đất Côn Lôn năm, sáu lớp xương người/ Mỗi bước chân che lấp một cuộc đời/ Mỗi tảng đá là một trời đau khổ!”
[Báo Điện tử VietnamPlus: 13 năm thắp sáng ngọn lửa thiện nguyện]
Mỗi người Việt Nam đều biết rằng nơi đây ghi dấu tội ác khủng khiếp của quân thù và cũng là mảnh đất ngời sáng ý chí kiên cường, bất khuất của những chiến sỹ cách mạng, những người dân Việt Nam yêu nước thương nòi.
Chính vì vậy, mỗi thành viên Báo Điện tử VietnamPlus đều cảm thấy bồi hồi, xúc động khi đến với mảnh đất này.
Di tích Chuồng cọp, nơi thực dân Pháp tra tấn dã man những người tù chính trị. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)Điểm dừng chân đầu tiên của đoàn là Bảo tàng Côn Đảo. Tại đây, chị Lê Thị Ánh Tuyết, cán bộ Trung tâm Bảo tồn di tích quốc gia Côn Đảo thuyết minh cho chúng tôi nghe tổng quan về giá trị lịch sử, văn hóa và khoa học đặc biệt của Nhà tù Côn Đảo, Di tích quốc gia đặc biệt (được công nhận ngày 10/5/2012).
Những hình ảnh, tư liệu và hiện vật trưng bày tại đây khiến chúng tôi rùng mình trước chế độ cưỡng bức, giam cầm, hành hạ và tàn sát các chiến sỹ cách mạng, cũng cảm phục khí phách, ý chí và niềm lạc quan của người tù yêu nước.
Tiếp đó, chúng tôi di chuyển đến di tích Nhà tù Côn Đảo, tận mắt nhìn thấy nơi giam cầm các chiến sỹ cách mạng, nghe chị Lê Thị Ánh Tuyết kể về những thủ đoạn tra tấn người tù dã man như rắc vôi bột rồi dội nước để thân thể bỏng rát, phơi nắng trong nhiều giờ, dùng gậy chọc xuống từ nóc “chuồng cọp”…
Đứng trong dãy phòng giam ngột ngạt, ai nấy đều rưng rưng bởi những đớn đau của cha ông khi xưa dường như đang hiển hiện trong tâm trí mình hết sức rõ ràng.
Lãnh đạo Báo Điện tử VietnamPlus thăm Bảo tàng Côn Đảo. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)Rời khỏi khu vực nhà tù, tham quan một vòng Côn Đảo, chúng tôi mới thấy khắp trên hòn đảo xanh tươi này đâu đâu cũng có dấu tích tàn ác của quân xâm lược: Sở Lò vôi là nơi các tù nhân phải đi lấy san hô ngoài biển đem về và nung thành vôi bột; Cầu tàu 914 – nơi chôn vùi thân xác 914 người tù khổ sai; Chuồng bò – nơi tra tấn người tù đến tàn phế…
Khắp nơi trên hòn đảo xinh đẹp này, có ở đâu không ghi dấu “địa ngục trần gian”?
Vang mãi bài ca bi hùng
Điểm tiếp theo của hành trình “về nguồn” là Nghĩa trang Hàng Dương, nơi yên nghỉ của Tổng Bí thư Lê Hồng Phong, chí sỹ yêu nước Nguyễn An Ninh, nữ anh hùng Võ Thị Sáu…
Giây phút mặc niệm những người đã ngã xuống trên mảnh đất Côn Đảo. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)Dâng nén hương thơm ở Đài tưởng niệm, các cán bộ, phóng viên, biên tập viên Báo Điện tử VietnamPlus hướng về anh linh hàng vạn chiến sỹ cách mạng và những người dân Việt Nam yêu nước đã mãi mãi nằm lại mảnh đất Côn Đảo.
Sau gần 20 năm xây dựng, Nghĩa trang Hàng Dương mới có 1.918 ngôi mộ, trong đó chỉ 713 ngôi mộ có tên, nghĩa là thân xác của gần 2 vạn người tù khác hiện vẫn bị vùi lấp đâu đó dưới cỏ cây, đất đá Côn Đảo. Họ đã trở thành “hồn thiêng sông núi” trường tồn cùng lịch sử bi hùng của dân tộc.
Lúc chúng tôi đến viếng mộ chị Võ Thị Sáu, trời bỗng lất phất mưa. Mọi người vẫn đứng yên lặng tại nơi an nghỉ của chị, lắng nghe chất giọng miền Nam ấm áp của hướng dẫn viên kể về cuộc đời người nữ anh hùng.
Chị Võ Thị Sáu hy sinh vào sáng ngày 23/01/1952. Khi giặc Pháp đưa chị ra xử bắn, với nét mặt ung dung, bước đi vững chắc, ngẩng cao đầu, cất lên bài hát Quốc tế ca, với tinh thần lạc quan cách mạng, chị đã thể hiện tinh thần bất khuất của người chiến sỹ cộng sản.
Tòa soạn Báo Điện tử VietnamPlus trước cổng Nghĩa trang Hàng Dương. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)Trước giờ hành hình, viên cha đạo muốn làm lễ rửa tội cho Võ Thị Sáu nhưng chị từ chối và một lần nữa khẳng định: “Tôi không có tội. Chỉ có kẻ sắp hành hình tôi đây mới có tội.”
Võ Thị Sáu bị dẫn ra pháp trường ở Hàng Dương, Côn Đảo. Đối diện với cái chết, chị vẫn hiên ngang, nhất quyết không quỳ và phản đối bịt mắt: “Không cần bịt mắt tôi. Hãy để cho đôi mắt tôi được nhìn đất nước thân yêu đến giây phút cuối cùng và tôi có đủ can đảm để nhìn thẳng vào họng súng của các người!”
Trong tôi bỗng vang lên bài hát nổi tiếng về người nữ anh hùng mà tôi đã được nghe từ khi còn nhỏ, từ những bài học lịch sử trong nhà trường: “Chị Sáu đã hy sinh rồi/ Giọng hát vẫn như còn vang dội/ Vào trái tim những người đang sống/ Giục đi lên không bao giờ lui.”
Trên mảnh đất linh thiêng này, hình tượng chị Võ Thị Sáu trở nên sống động hơn bao giờ hết.
Tổng biên tập Báo Điện tử VietnamPlus, nhà báo Trần Tiến Duẩn xúc động chia sẻ: “Hàng năm, hoạt động ‘về nguồn’ đã trở thành truyền thống tốt đẹp của Báo Điện tử VietnamPlus. Chúng tôi tìm về những di tích lịch sử để tri ân thế hệ cha anh đã hy sinh xương máu, tuổi trẻ cho độc lập dân tộc. Nhìn về quá khứ để hướng tới tương lai, sau mỗi chuyến đi, chúng tôi biết trân trọng hơn những gì mình đang có, từ đó nâng cao thêm ý thức trách nhiệm trong công việc, tăng cường đoàn kết để xây dựng tập thể ngày một lớn mạnh.”
Đoàn dâng hương tại mộ người nữ anh hùng Võ Thị Sáu. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)Phó Tổng biên tập Báo Điện tử VietnamPlus, nhà báo Đoàn Ngọc Thu là người lên kế hoạch chuẩn bị cho chuyến đi lần này (24-26/6). Chị rưng rưng xúc động khi đến dâng hương tại Nghĩa trang Hàng Dương.
“Năm nay, chúng tôi chọn điểm đến là Côn Đảo. Đoàn đi thăm Bảo tàng Côn Đảo, hệ thống Nhà tù Côn Đảo… nơi tập trung đông nhất hệ thống cai trị nhà tù khét tiếng của Pháp và Mỹ, điển hình về chế độ cưỡng bức, giam cầm, hành hạ và tàn sát các chiến sỹ cách mạng, tù nhân lao động khổ sai đến kiệt sức; là nơi mà kẻ thù hung bạo phải run sợ trước chí khí cách mạng và niềm lạc quan của người tù yêu nước,” chị chia sẻ.
Nhà báo Đoàn Ngọc Thu đánh giá đây là chuyến đi nhiều cảm xúc và rất có ý nghĩa với mọi thành viên trong đoàn, bởi Côn Đảo là “trường học cộng sản” rèn luyện phẩm chất, ý chí của các chiến sỹ trên trận tuyến nhà tù đồng thời là nơi giáo dục truyền thống đấu tranh anh dũng, lòng yêu nước, tinh thần bất khuất của các thế hệ hoạt động cách mạng tiền bối cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.
Rời Côn Đảo, chúng tôi lưu luyến ngắm nhìn những bãi cát dài lấp lánh trong nắng, những hàng dương rì rào bên bờ biển. Chúng tôi hiểu rằng hàng vạn trái tim yêu nước đã “dâng trọn cuộc đời/ Để chiến đấu với bao niềm tin/ Dù chết vẫn không lùi bước.” Họ đã trở thành trầm tích của mảnh đất này, để ngày hôm nay, Côn Đảo tươi đẹp, thanh bình biết bao: “Bình minh đang rực sáng cho hoa kia nở/ Mùa Xuân lan tràn xứ sở…”.
-
Ngày 24-26/6, Báo Điện tử VietnamPlus đã tổ chức chuyến ‘về nguồn’ tại Côn Đảo, nơi có những di tích lịch sử ghi dấu tội ác của kẻ xâm lược và sự bất khuất, kiên cường của hàng vạn chiến sỹ cách mạng. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)
-
Côn Đảo là nơi đang lưu giữ dấu tích 113 năm (1862-1975) nếm trải ‘địa ngục trần gian’ của những chiến sỹ cách mạng kiên trung. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)
-
Tại di tích Nhà tù Côn Đảo, đoàn Báo Điện tử VietnamPlus đã tận mắt nhìn thấy nơi từng giam cầm hơn 20 ngàn tù nhân. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)
-
Những tù nhân đã bị bọn cai ngục sử dụng đủ mánh khóe, miếng đòn để tra tấn, bạo hành nhưng không hề nao núng tinh thần, nhụt chí. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)
-
Nơi đây trong quá khứ đã trở thành ‘địa ngục trần gian’ dưới sự thống trị của thực dân Pháp và Đế quốc Mỹ. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)
-
Trong quá khứ, số lượng tù nhân ở nhà tù Côn Đảo liên tục tăng lên và nhiều biện pháp nhục hình mới, đặc biệt man rợ được áp dụng nhằm đảm bảo an ninh cho thực dân Pháp ở Đông Dương và dập tắt ngọn lửa yêu nước trong những chiến sỹ cách mạng. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)
-
Thời Pháp thuộc, số lượng nhà tù Côn Đảo tăng nhiều nhất là vào thời điểm sau khởi nghĩa Nam Kỳ 1940. Khắp các phòng, trại đều chật kín các chiến sĩ, chiến sĩ cách mạng yêu nước. Trong 2 năm 1941 và 1942 với những đòn tra tấn dã man, mỗi ngày có trên dưới 20 tù nhân hy sinh và hơn 1 ngàn người đã nằm lại nơi đây mãi mãi. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)
-
Mặc dù chịu xiềng xích và những đòn tra tấn dã man của thực dân Pháp nhưng các chiến sĩ, chiến sĩ cách mạng bị giam cầm ở nhà tù Côn Đảo vẫn không nguội lòng yêu nước, không mất ý chí và lòng dũng cảm. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)
-
Nhà tù địa ngục Côn Đảo ngày nay đã trở thành một khu di tích để du khách đến tham quan. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)
-
Trên khắp Côn Đảo đâu đâu cũng có dấu tích tàn ác của quân xâm lược: Sở Lò vôi là nơi các tù nhân bị đưa đi lao động khổ sai với công việc đi lấy san hô ngoài biển đem về và nung san hô thành vôi bột; Cầu tàu 914 – nơi chôn vùi thân xác 914 người tù khổ sai; Chuồng bò – nơi tra tấn người tù đến tàn phế… (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)
-
Tại bảo tàng Côn Đảo, chị Lê Thị Ánh Tuyết, cán bộ Trung tâm Bảo tồn di tích quốc gia Côn Đảo thuyết minh cho đoàn nghe tổng quan về giá trị lịch sử, văn hóa và khoa học đặc biệt của Nhà tù Côn Đảo, Di tích quốc gia đặc biệt (được công nhận ngày 10/5/2012). (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)
-
Những hình ảnh, tư liệu và hiện vật trưng bày tại đây khiến cả đoàn rùng mình trước chế độ cưỡng bức, giam cầm, hành hạ và tàn sát các chiến sỹ cách mạng, cũng cảm phục khí phách, ý chí và niềm lạc quan của người tù yêu nước. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)
-
Đây là một hoạt động thiết thực để nhắc nhở mỗi cán bộ, phóng viên về những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tri ân các anh hùng liệt sỹ, để từ đó thêm trân trọng, tự hào về nền độc lập, tự do mà chúng ta đang có. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)
-
Mỗi chuyến đi giúp mở mang kiến thức và củng cố tinh thần, đạo đức báo chí cách mạng của đội ngũ Báo Điện tử VietnamPlus. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)
-
Một điểm đến trong hành trình về nguồn của Báo Điện tử VietnamPlus tại Côn Đảo là Nghĩa trang Hàng Dương, nơi yên nghỉ của Tổng Bí thư Lê Hồng Phong, chí sỹ yêu nước Nguyễn An Ninh, nữ anh hùng Võ Thị Sáu… (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)
-
Dâng nén hương thơm ở Đài tưởng niệm, các cán bộ, phóng viên, biên tập viên Báo Điện tử VietnamPlus hướng về anh linh hàng vạn chiến sỹ cách mạng và những người dân Việt Nam yêu nước đã mãi mãi nằm lại mảnh đất Côn Đảo. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)
